Groninger Autobusdienst Onderneming N.V., Bewijs van Preferent Aandeel, 500 Gulden, 1 Februari 1925

Grade Description Price
XF Including coupons and talon € 115.00

CollectWeb number

B1982GRGRON0019h

Product attributes

Country:

Netherlands

State/Province:

Groningen

City/Town/Place:

Groningen

Company/Issuer:

Groninger Autobusdienst Onderneming N.V.

Security type:

Bewijs van Preferent Aandeel

Value:

500 Gulden

Date/Year:

1 Februari 1925

KB:

30 December 1924, No. 52

Established:

31 Januari 1925

Size (LxH mm):

270x178 mm

Description

De GADO is in 1924 opgericht door Diele vd Ploeg, Directeur, en Aldert en Henderikus Bos als commissarissen. De broers hadden een wagenmakerij en carrossereibedrijf, door de aandelen in de GADO, verzekerden ze zich van de afname van buscarrosserieën. Omdat in de omgeving van Appingedam zelf de DAM van Piet Smith Tzn. al een stevige positie had, ging de GADO andere gebieden exploreren. Het bedrijf begon in 1924 met Stadsvervoer in Groningen op twee routes, maar dit bleek weinig lucratief, mede doordat de Gemeentetram zelf met stadsbussen ging rijden. Daarom richtte de GADO zich op verbindingen naar buiten de stad door een lijn via Hoogezand en Zuidbroek, naar Noordbroek. De officiële oprichtingsdatum van de GADO is 31 Januari 1925. De zetel van het bedrijf werd gevestigd in Hoogezand. Expansie tot 1938. Het lijnennet werd snel uitgebreid met routes naar Wildervank en Winschoten. In 1928-29 kwam er een lijn via Zuidlaren naar het Drentse Gieten bij, als resultaat van de eerste overnames door de GADO: van de Roland en de fa. Buiskool, beide te Zuidlaren. Er zouden er nog vele volgen. Na een mislukte actie van DAM en GADO gezamenlijk om een bussenstandplaats in te richten op de Grote markt, werd met de Gemennte Groningen overeenstemming bereikt over een vertrekpunt op het Gedempte Zuiderdiep. De GADO deelde hier een pand met het warenhuis HEMA. In 1931 werd de fa. Van der Bij, lijn Groningen – Grijpskerk, ingelijfd waardoor de GADO ook doordrong in het Westerkwartier. Door overname van de fa. Iedema in 1933 kwam de GADO ook in de provincie Friesland, maar dat bleek nauwelijks een succes. In datzelfde jaar vond ook in de Groninger Veenkoloniën expansie plaats door de oprichting van de WAD, in feite de GADO onder een andere naam. In 1935 kwam er nog een lijn in de provincie Drenthe bij op de route Groningen- Emmen- Zwartemeer, overgenomen van de fa. Alderink in Zwartemeer. De Auto-maatschappij Veendam- Pekela (VP), werd ingelijfd in 1937. Overname door NS. In 1938 werd de GADO zelf overgenomen door de Algemene Transport Onderneming (ATO), het busbedrijf dat de Nederlandse Spoorwegen had opgericht om de hevige concurrentie van de Particuliere busmaatschappijen in te dammen. Diele van der Ploeg en zijn mede-aandeelhouders A. en H. Bos ontvingen hiervoor het destijds grote bedrag van 700.000 gulden, waardoor Van der Ploeg in staat werd gesteld met de "Roland" een nieuw busbedrijf te beginnen. De aanleiding voor de verkoop was onenigheid tussen de drie aandeelhouders. Omdat zij het niet eens konden worden, hadden zij besloten de GADO van de hand te doen en daartoe zelf de NS benaderd, die op dat moment op zoek was naar mogelijkheden om via de ATO grotere invloed in het streekvervoer te verkrijgen. In de gelederen van zelfstandige busbedrijven, verenigd in de Nederlandsche Bond van Autobusdienstondernemers, werd deze verkoop als een vorm van verraad gezien, maar het bleek het begin van een trend waarbij in heel Nederland meer ondernemers zwichtten voor de goed betalende NS. De zetel van de GADO werd toen Utrecht en de directeur van de ATO werd tevens directeur van de GADO. De dagelijkse leiding werd opgedragen aan een bedrijfsleider. De ATO-lijnen in het grensgebied tussen Groningen en Drenthe werden in het GADO-net geïntegreerd. Na WOII, verdween de ATO van het toneel en werd de GADO een rechtstreekse dochteronderneming van de NS (een "eerste-kringsbedrijf") met een eigen directeur. De vestigingsplaats werd weer Hoogezand. Verdere expansie. De GADO was nu veruit de grootste Groninger streekvervoerder geworden. Ook met die status heeft de GADO zich nog verder uitgebreid door overname van onder meer: in 1941 Oldambt-Pekela; in 1944 het Groninger gedeelte van ATO-dochter NADO. De NADO nam in 1941 onder andere de Grootegaster Autobus Maatschappij (G.A.M) over (lijn Surhuisterveen-Grootegast-Groningen). Later kwamen ook Huizenga’s Auto Bus Onderneming (HABO) en de firma Goliath erbij. Het Friese deel ging in 1944 naar de NOF en NTM. In 1948 Oostelijk Groningen; in 1948 de lijndienst van de fa. Deiman te Winschoten; in 1957 de lijndienst van de fa. Bergman te Ter Apel (al sinds 1947 rijdend op een GADO-vergunning), in 1964 opnieuw de Roland (al sinds 1948 rijdend op een GADO-vergunning) - dit bedrijf, dat Van der Ploeg als particuliere onderneming had behouden, is dus tweemaal door de GADO overgenomen, in 1967 Marnedienst (al sinds 1954 een GADO-dochteronderneming), in 1970 de autobusafdeling van de DAM, in 1975 GDS (al sinds 1958 een GADO-dochter). Vergeleken met de meeste andere busbedrijven van deze omvang had GADO/Marnedienst/GDS een sterk decentrale organisatie met veel vestigingen in kleine dorpen, die slechts enkele bussen en personeelsleden herbergden. Hierdoor bestond een sterke binding tussen de lokale bevolking en haar dagelijks openbaar vervoer. Pas in de jaren zeventig en tachtig werd door sluiting en samenvoeging van de kleinste rayons een zekere rationalisatie doorgevoerd. De GADO werd door de gemeenschappelijke 'moeder' NS in 1974 ingebracht in de Vereniging van Exploitatieve Samenwerking OV-Bedrijven (ESO) en daardoor per 1 januari 1982 in de holding NV Aandelenbezit Streekvervoer (ABS). Op 28 mei 1995 fuseerde het bedrijf met taxibedrijf "De Grooth Beheer" tot de holding Hanze Groep. De naam van het busbedrijf werd gewijzigd in Gado Reisnet. Op 30 september 1998 werd het bedrijf, evenals VEONN, overgenomen door de vervoersgigant Arriva. Pas in mei 1999 verdween de naam daadwerkelijk van het materieel. Arriva exploiteerde de vroegere GADO-lijnen krachtens de concessie GGD (Groningen Stad + Provincie & Noord- en Midden Drenthe). Op 13 december 2009 heeft Qbuzz het busvervoer in het voormalige GADO-gebied overgenomen.

  • Reliable experts.
  • Selling without worries.
  • Buying with peace of mind.
  • Excellent service.